ေလးဖက္နာ ေရာဂါအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ေလးဖက္နာေရာဂါ ဆိုိုတာကေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ  အမ်ိဳးသမီးေတြၾကား အျဖစ္မ်ားတဲ့ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့  ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အမ်ိဳးသမီးထုၾကား အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။  ေလးဖက္နာေရာဂါဟာ လူရဲ့ အသက္ကို ခ်က္ခ်င္းမေသေစႏိုင္ေသာ္လည္း ေစာေစာစီးစီး  ကုသမႈမလုပ္ရင္ နာတာရွည္ေရာဂါသည္ဘ၀နဲ့အိပ္ရာထဲလဲေနတာမ်ိုးထိ  ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

 

 

အဲလိုမတိုင္ခင္မွာေတာ့ ေ၀ဒနာ ခံစားရသူအေနနဲ့  ေရာဂါျပင္းထန္မႈေပၚ မူတည္ျပီး အဆစ္ကေလးမ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲ့ရမႈေၾကာင့္ စိတ္  အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္တာကစျပီး ခ်ိနဲ့သြားကာ အလုပ္ခြင္မ၀င္ႏိုင္တာအထိ  ဆိုးရြားတတ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာလို ေလးဖက္နာ လို႔ေခၚၾကတယ္ ထင္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို့ေတာ့ Rheumatiod Arthritis (RA ) ေခၚပါတယ္။ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးေတြႀကား  အၿဖစ္မ်ားတဲ့ေရာဂါမို သိသေလာက္ ေရးတာပါ။

 

ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္သူမ်ား

၁။ မိသားစု၀င္ ( ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ား ) မ်ားတြင္ေလးဖက္နာေရာဂါ ခံစားရသူရွိျခင္း၊
၂။  ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ား
၃။ ကေလးမီးဖြားျပီးစႏွင့္ နို့တိုက္ မိခင္မ်ား
၄။  အသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္ အမ်ိုဳးသမီးမ်ား

 

ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား

ဒီေရာဂါရဲ့  ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ေျခဆစ္ လက္ဆစ္ကေလးေတြဟာ ေရာင္ရမ္းနာက်င္လာရင္ ဘယ္ေရာ ညာပါ  တစ္ျပိုင္တည္း ျဖစ္တတ္တာပါ။ လက္အဆစ္ကေလး တစ္ခုတည္းနာတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ႏွစ္ဖက္စံုနာရင္  သတိထားစရာပါ။

နာက်င္တတ္တဲ့အဆစ္ကေလးေတြကေတာ့ လက္ေခ်ာင္း အဆစ္ကေလးမ်ား၊ ေျခေခ်ာင္းအဆစ္ကေလးမ်ား၊  ေျခက်င္း၀တ္အဆစ္နဲံ လက္ေကာက္၀တ္ အဆစ္ေတြကေတာ့ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ နံနက္ေစာေစာ အိပ္ယာထခ်ိန္မွာ ေျခဆစ္ လက္ေဆစ္ကေလးမ်ား နာက်င္ျပီး  ေတာင့္တင္ေနတတ္တာပါ။ ေရာဂါကို မကုသဘဲထားရင္ေတာ့ အဆစ္ကေလးေတြရဲ့မူလ ဖြဲ႔စည္းပံု  ပ်က္ျပီး ပံုပ်က္တတ္ပါတယ္။

 

အျခားေရာဂါ  လကၡဏာမ်ား

ေလးဖက္နာ ေရာဂါဟာ ခႏၶာကိုယ္မွ ခုခံအားစနစ္က  ကိုယ့္ကိုယ္ကိုိုျပန္တိုက္လို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ body မွာရွိတဲ့ အဂါၤ  အစိတ္အပိုင္းေတြကိုပါ တိုက္ခိုက္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဖ်ားျခင္း၊  အလြယ္တကူေမာပန္းျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္း၊ ၾကြက္သားမ်ား အားနည္းျခင္း၊  အရိုးေပ်ာ့ဲခင္း၊ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ေသြးယိုျခင္း၊ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားေရာင္ျခင္း၊  ေျခလက္မ်ား ထံုက်င္ျခင္း၊ ေသြးေၾကာမ်ားေရာင္ရမ္းျပီး ေျခလက္မ်ား ပုပ္ျခင္း၊  အဆုတ္အတြင္း ေရစုျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေရာဂါရွိျပီေျပာမလဲ ?

အခုေဖာ္ျပတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက အနည္းဆံုး (၄ ) ခ်က္ရွိရင္  ေရာဂါရွိေနျပီလို့ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
၁။ အိပ္ယာထခ်ိန္တြင္ ၁ နာရီထက္ပိုေအာင္  ေျခဆစ္လက္ဆစ္ကေလးမ်ား ေတာင့္တင္းေနျခင္း

၂။ ခန္ဓာကိုယ္ရွိ အဆစ္ ၃ ဆစ္ထက္ပို ေရာင္ျခင္း
၃။ လက္ဆစ္ကေလးမ်ားေရာင္ရမ္း  နာက်င္ျခင္း
၄။ အဆစ္မ်ား ဘယ္ညာစံုေရာင္ျခင္း
၅။ rheumatiod nodules ေခၚ အေရးျပားေပၚတြင္ ဖုလံုးေလးမ်ား ထြက္လာျခင္း
၆။ ေသြးထဲတြင္ rheumatoid  factor ရွိေနျခင္း
၇။ X- RAYS တြင္ ေလးဖက္နာေရာဂါ  လကၡနာမ်ားေတြ့ရျခင္း
၈။ အထက္ပါ လကၡဏာမ်ား ၆ ပတ္ထိ ဆက္လက္ရွိေနျခင္း

 

ဘယ္အခ်ိန္မွာေဆးခန္းျပသင့္လဲ?

အထက္မွာ  ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြ ကိုယ့္မွာရိွေနျပီထင္ရင္ နီးစပ္ရာ ဆရာ၀န္နဲ့  ေတြ႔ျပီးျပသင့္ပါတယ္ ေစာေစာ ကုသမႈ ခံယူျခင္းဟာ အဆစ္ပံုပ်က္္ျခင္းကို  ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
နားလည္တတ္ကြ်မ္းတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ကုသျခင္းသာလွ်င္  အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးျမီးတိုနဲ႔ ကုသျခင္းကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။

 

ဘယ္လိုကုသမလဲ?

အဓိက ကုနည္းကေတာ့  ခန္ဓာကိုယိကို အနားေပးဖို႔ပါပဲ။  ျပင္းထန္တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းေတြမလုပ္သင့္ပါဘူး။
ေပါ့ပါးတဲ့ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားသာ  လုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။
လိုအပ္မွသာ ေဆးရံုတတ္ရတာပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အိမ္မွာ  အနားယူ ကုလို႔ ၇တဲ့ေရာဂါပါ။
prednisalone နဲံ စတီးရိြက္မဟုတ္ေသာ  အေရာင္က်ေဆးမ်ားကို ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားသည့္ အတိုင္းေသာက္  ရပါမယ္။
မိမိသေဘာအတိုင္း မေသာက္သင့္ပါဘူး။ ေဆးေတြရဲ့ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို  သတိထားရပါတယ္။

 

ေလးဖက္နာအတြက္သံုးေသာေဆး၀ါးမ်ား

DMARD  (disease modifying antirheumatic drugs).....ေတြဟာေလးဖက္နာမွာ သံုးတဲ့ေနာက္ဆံုးေပၚ  ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေရာင္ရမ္းျခင္းကို ခ်က္ခ်င္းမက်ေစေပမယ့္

 

ေ၇ာဂါတိုးျဖစ္တာကို  ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

1. methotrexate 5-25 mg/week
2.  sulfasalazine 2-3 g/day ကို အသံုးမ်ားပါတယ္။
ဒီေဆးတြင္အျပင္prednisalone ေဆးကိုပါ တြဲသံုးရင္ပိုေကာင္းတယ္ဆိုပါတယ္။ ဒီေဆးေတြန ဲ့မသက္သာရင္ တျခား DMARD ေဆးေတြကိုသံုးလို့ရပါတယ္။
သတိထားရမွာက ဒီေဆးေတြဟာ အစာအိမ္န႔ဲ  အူလပ္းေၾကာင္းမွာ ဆိုးက်ဳိးေတြ ပိုေပးတတ္လို႔ ေဆးကို ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားသည့္ အတိုင္းသာ  ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရာဂါ တိုးတက္မႈ ကိုလည္း ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပျပီး ပံုမွန္  စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
လိုအပ္တဲ့ကုသမႈေတြကိုလည္း တိတိက်က် လိုက္နာဖို႔  လိုပါတယ္။

 

Posted by irrawaddy.com